آیا مودب صحبت کردن، نوعی حجاب است؟

حجاب در معنای مثبت آن از یک حریم حمایت کننده حکایت می کند و در معنای منفی به مانعی اشاره دارد که راه ارتباط را محدود یا غیرممکن می کند. وقتی ما بعنوان یک انسان با کلمات مواجه می شویم، چه در مقام گوینده و چه فرستنده ی یک پیام در واقع هدف و مقصودی بعنوان ارتباط را دنبال می کنیم. کلمات برای ابزار برقراری ارتباط هستند؛ چه بصورت شفاهی و چه نوشتاری و یا در قالب نمادهای قراردادی.

حجاب کلمات چه نقشی بازی می کند؟

وقتی حجاب را به معنای مثبت آن لحاظ می کنیم، در واقع از بکار بردن کلمات عریان پرهیز می کنیم. فرقی نمی کند که چه چیز را می خواهیم بیان کنیم، در هر صورت می کوشیم جامه ای بر کلمات و بیانمان بپوشانیم و ظاهر آراسته و زیباتری به آن ببخشیم. چیزی که در نگاه اول شاید معنای آرایه های ادبی را به ذهن بیاورد، اما الزاما به این معنا نیست که هر کدام از ما برای زیباتر گفتن و نوشتن لازم است حتما شاعر و نویسنده ای بزرگ باشیم. آنچه در اینجا نقش حجاب را بازی می کند؛ نوعی آراستگی ست که تلاش می کند هر چه مثبت تر ارتباطی هر چه مثبت تر و کاملتر برقرار کند. 
برای درک بهتر این موضوع بیایید نقش کلمات را در پرکاربرد ترین امکانات و ابزارهای ارتباطی کنونی با هم مرور کنیم. اغلب ما تجربه ی برقراری ارتباط در فضای مجازی را در قالب شبکه های متفاوت داریم. بسیاری از اوقات این گفتگوها روابطی مثبت را رقم می زند و به رابطه های عمیق تر در دنیای واقعی منجر می شود؛ گاهی نیز این ارتباطات  چه در فضای مجازی و چه بیرون از آن منشاء خشونت و آزردگی ست. 
آنچه مسلم است هر کدام از ما به میزانی که نسبت به حجاب کلمات متعهد می شویم، چه در ارتباط واقعی و چه در ارتباط مجازی نتیجه ی بهتری می گیریم. در واقع حجاب به معنای مثبت آن تا حد زیادی لازمه ی یک ارتباط موفق به شمار می رود. البته به نیکی می دانیم که ارتباط ملزومات فراوانی دارد و آنچه ما در این متن به آن می پردازیم، صرفا لازم و نه کافی ست. 
از طرفی همین فضای مجازی بسیاری از اوقات نقش حجاب به معنای منفی را برای کلمات ما ایفا می کند. البته اگرچه ما به عنوان گوینده یا نویسنده می توانیم نقش زیادی در این زمینه ایفا کنیم، با این حال فقدان امکان درک مستقیم لحن یا حالات چهره و زبان بدن طرفین گفتگو در این زمینه یکی از مواردی ست که به این حجاب منفی دامن می زند.
حال ما به عنوان فرستنده یا دریافت کننده ی پیام و کلمات چه کنیم تا حجاب را به معنای مثبت آن بر کلماتمان بپوشانیم و از مضرات آن برکنار باشیم؟ برای پاسخ به این پرسش در ادامه برخی ملزومات ارتباطی و راهکارها را پیشنهاد می کنیم، شما نیز می توانید مواردی را به این فهرست اضافه کنید:

وضوح

یکی از مهمترین مواردی که به برقراری یک ارتباط صحیح کمک می کند، تعهد طرفین گفتگو در استفاده از بیانی واضح برای انتقال مقصود است. در واقع به میزانی که ما از ابهام و کنایه و ایهام در کلام مان استفاده کنیم، هر چند به ظاهر کلام را به آرایه های ادبی آراسته ایم، اما در حقیقت از یک ارتباط شفاف و روشن فاصله گرفته ایم و شرایط را برای پیش آمدن سوءتفاهم و سوءبرداشت مهیا کرده ایم. همین نکته نشان می دهد که زیبا سخن گفتن و پوشاندن جامه ی زیبا بر کلام الزاما به معنای استعاره و ایهام و در پرده سخن گفتن نیست. بلکه ملزم بودن به نوعی ادب و آراستگی خالی از تکلف و پیچیدگی است.

توجه به لحن و زبان بدن

عامل تاثیرگذار دیگر در ارتباط توجه به زبان بدن  و لحن طرف مقابل است. البته درک این موارد در دنیای مجازی به ویژه وقتی از طرف مقابل شناخت کافی نداریم، معمولا به راحتی میسر نیست. و وجود همین ضعف عامل طراحی انواع ایموجی ها و استیکرها برای انتقال حال و هوای طرفین حین گفتگوست. 
بنابراین اگر در فضای مجازی گفتگو می کنید، حتما به میزان کافی از این امکان استفاده کنید و البته یادتان باشد قبل از ارسال هر ایموجی، از درستی برداشت خودتان در کاربرد آن مطمئن شوید.

سوال کنیم

با توجه به نکات فوق، تنها و قابل اعتماد ترین امکانی که در ادامه پیش روی ما هست، پرسش کردن است. در واقع اگر شما جویای یک ارتباط صحیح هستید، برای پرهیز از سوء برداشت از طرف مقابل سوال کنید یا اطلاعات کافی به طرف مقابلتان بدهید تا هر دو از صحت برداشت یکدیگر از پیام رد و بدل شده مطمئن شوید. این امکان چه در گفتگوی رو در رو و چه مجازی بسیار راهگشاست.

کوتاه و مرتبط

در ارتباط سعی کنید تا آنجا که می توانید از زیاده گویی و درازنویسی پرهیز کنید و مرتبط با آنچه در حال حاضر در جریان است صحبت کنید. حاشیه رفتن یا خروج از بحث صرفا دستیابی به معنا و برقراری ارتباط را دشوارتر می کند.

اعتماد

اعتماد در واقع مهمترین لازمه ی ارتباط است و در رأس عوامل سازنده ی ارتباطی قرار می گیرد. اگر اعتماد در یک گفتگو وجود نداشته باشد، رعایت موارد بالا نیز کارایی کمتری خواهد داشت. بنابراین لازم است همه ما در هر ارتباطی بنا را بر اعتماد گذاشته و اگر طرف مقابل چیزی را به ما توضیح داد، بپذیریم تا ارتباط دوام یافته و پیام ها در حجاب نمانند و دریافت شوند.

منبع: تبیان