چقدر اندوهت فراوان شده است که از خداوند مرگ خویش را میخواهی
حضرت ثامنالحجج مولانا على بن موسىالرضا (ع) در سال ۲۰۳ ه بنابر اصح [۱] دو سال پس از وفات حضرت معصومه (علیهاالسلام ) به شهادت رسیدند. سن مبارک حضرت ۴۹ یا ۵۵ سال بوده است [۲].بنابر نقلى در ۲۷ حضرت امام رضا (ع) به شهادت رسیدهاند[۳]، ولى مشهور آخر ماه صفر است. در ۲۸ سفر مأمون انگور مسموم یا آب نار زهرآلود را به اجبار به حضرت امام رضا (ع) خورانید.[۴]
آزارهاى مأمون نسبت به حضرت
مأمون از آزار و جسارت نسبت به حضرت کوتاهى نکرد، و حتى حضرت را سه ماه در سرخس مقیدا زندانى کرد.[۵]
پس از ولایتعهدى، ابتداى گرفتارى آن حضرت به خاطر معاشرت با مأمون منافق ملعون بود. او به حسب ظاهر در تعظیم و احترام حضرت مىکوشید، اما در باطن با آزار و اذیت حجت خدا را به مرگ خویش راضى نموده بود.
مسمومیت حضرت
یاسر خادم مىگوید: هر جمعه که آن حضرت از مسجد جامع مراجعت مىکرد، با بدنى عرق دار و غبار آلود دستها را به درگاه الهى برمىداشت و مىفرمود: «بار الهی اگر فرج و گشایش کار من در مرگ من است، مرگ مرا برسان». آن حضرت پیوسته در غم و حزن بود تا در غربت رحلت فرمود.[۶]
مأمون پس از آنکه یک شبانه روز امر شهادت آن حضرت را کتمان کرد سراغ محمد پسر امام صادق (ع) و جماعتى از آل ابوطالب فرستاد تا سلامت بدن امام را ببینند، و پس از آن شروع به گریه و زارى نمود!!![۷]
دفن بدن مبارک حضرت
پس از غسل و کفن و نماز بر بدن شریف حضرت که توسط امام جواد (ع) انجام شد آن حضرت را جلو قبر هارون در خانه حمید بن قحطبه، مکان فعلى دفن کردند [۸]بنابر بعضى روایات مأمون از ترس فتنه مردم دستور به دفن شبانه حضرت داد.[۹]
مدت امامت آن حضرت ۲۰ سال بود[۱۰] سن شریف امام جواد (ع) هنگام شهادت امام رضا (ع) ۷ سال و چند ماه بود[۱۱].
اقوال شهادت آن حضرت عبارتند از: ۲۳ ماه رمضان [۱۲]، ۱۷ صفر[۱۳]، ۲۷ صفر[۱۴]، ۱۴ صفر[۱۵]، ۲۱ ماه رمضان [۱۶]، و ۲۳ ذىالقعده [۱۷]، بزرگان شیعه در کتب مختلف ماه شهادت را صفر و روز آن را اکثراً آخر صفر ذکر کردهاند، ولى ۲۹ یا ۳۰ روز بودن ماه صفر در سال شهادت را ذکر ننمودهاند.
پی نوشت:
پنهان کردن پی نوشت [1] کافى : ج 2 ص 528. فیض العلام : ص 200. بحار الانوار: ج 49 ص 292. مستدرک سفینه البحار: ج 6 ص 295. منتخب التواریخ : ص 578.
[2] کشف الغمه : ج 2 ص 267. بحار الانوار: ج 49 ص 292.
[3] تاج الموالید: ص 50.
[4] ارشاد: ج 2 ص 270. مستدرک سفینه البحار: ج 6 ص 295. جلاء العیون : ص 551. مروج الذهب : ج 4 ص 28. بحارالانوار: ج 49 ص 298.
[5] منتخب التواریخ : ص 580.
[6] فیض العلام : ص 99. تتمه المنتهى : ص 280. وسائل الشیعه : ج 2 ص 659.
[7] ارشاد: ج 2 ص 271.
[8] ارشاد: ج 2 ص 271. فیض العلام ص 99.
[9] ارشاد: ج 2 ص 271. فیض العلام : ص 99.
[10] ارشاد: ج 2 ص 247.
[11] ارشاد: ج 2 ص 271. فیض العلام : ص 99.
[12] کشف الغمه : ج 2 ص 297. العدد القویه : ص 277.
[13] مصباح کفعمى : ج 2 ص 596.
[14] تاج الموالید: ص 50.
[15] منتهى الآمال : ج 2 ص 312.
[16] منتخب التواریخ : ص 577.
[17] منتخ التواریخ : ص 577. العدد القویه : ص 275.