مدفن‌های احتمالی حضرت زهرا(س) کدامند؟

محمدعلی جاودان در کتاب دختر پیامبر سه نظریه اصلی را در خصوص مکان قبر حضرت فاطمه زهرا(س) بیان می‌کند.

به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ بنا به نقل مورخ کهن شیعی «یعقوبی» عقد و ازدواج امیرالمؤمنین علی(ع) با حضرت فاطمه زهرا(س) دو ماه بعد از هجرت واقع شده هنگامی که مراسم عروسی نزدیک شد پیامبر اکرم(ص) به امیرالمؤمنین فرمودند: خانه‌ای پیدا کن! ایشان به دستور عمل کرده خانه‌ای یافت که از پیامبر دور بود. روزی پیامبر(ص) به دیدن دختر گرامی‌اش آمده بود در آنجا فرمودند: دوست دارم تو را به همسایگی خود منتقل کنم و بعدها به منزلی که «حارثه بن نعمان» به پیامبر هدیه کرده بود نقل مکان کردند.

ادامه مطلب

در سالی که یک یا دو سال آخر حیات پیامبر(ص) بود. آن حضرت دستور داد که همه درهایی که خانه‌های اطراف به مسجد باز می‌شد را مسدود کنند و تنها در خانه امیرالمؤمنین(ع) همچنان به سوی مسجد باز شد. کسانی که در جوار مسجد خانه داشتند، امتیاز خانه امیرالمؤمنین (ع) را تحمل نمی‌کردند. چرا که بیشتر آنها قریشی بودند یعنی همان کسانی که بعدها به رقابت با امام علی(ع) برخاسته و جنگ جمل را علیه ایشان به پا کردند.

به عقیده بسیاری این خانه همان جایی است که پیکر مطهر دختر پیامبر(ص) در آنجا دفن شده است و با تأکید زیادی که ایشان در وصیت خودش به پنهان ماندن مراسم نماز و دفن خود کرده بود، چاره‌ای جز انتخاب همین مدفن وجود نداشت. زیرا تنها دو احتمال دیگر در اسناد تاریخی وجود دارد: «بقیع» و «روضه» این دو مکان در معرض دستبرد پنهان و آشکار صاحبان قدرت بود. به طوری که دیدیم حتی تصریح کردند که زنان مسلمان را برای نبش قبر بیاورند تا بر جسد دختر پیامبر (ص) نماز بخوانند و او را زیارت کنند.

اولین احتمال در مورد محل دفن دختر پیامبر (ص)، «قبرستان بقیع» است. بقیع، زمین بزرگ در شرق مدینه بود. یکی از خانه‌های کنار بقیع، خانه عقیل بود. از دار عقیل نشانه‌هایی وجود دارد از جمله زاویه و گوشه یمانی آن که احتمالا این خانه در جنوب و غرب به سوی یمن بوده است. برخی از نقل‌ها گفته‌اند که در آن خانه حضرت فاطمه(ع) دختر پیامبر دفن شده است که البته این نقل صحیح نیست.

اما نظریه‌ای به نام نظریه‌ مختار وجود دارد که در رابطه با این مسئله بیان می‌کند: امیرالمؤمنین(ع) در همان شب وفات و دفن دختر پیامبر(ص) حداقل هفت و حداکثر چهل صورت قبر در بقیع ساخت و می‌دانیم این کار یکی از کارهایی بود که انجام شد تا قبر ناشناخته بماند و کسی از جای واقعی آن خبردار نشود.

مردم آن روزگار با توجه به این صورت‌های قبر دیگر فکر نمی‌کردند که ممکن است قبر واقعی دختر پیامبر(ص) در جای دیگر واقع شده باشد. اگر از این صورت‌های قبر اثری در نشان اندکی هم مانده باشد، کافی است کسی که کمی آشنا بوده است و آن نشان را می‌داند، در جایی بگوید یا با عنوان قبر دختر پیامبر(ص) آن را به دیگران نشان بدهد یا حتی خواهان دفن شدن خودش در کنار آن باشد و این می‌توانست در آینده حتی شهرتی نیز به بار آورد و دلیلی برای توجیه همه نقل‌های تاریخی مکتب خلافت در مورد قبر دختر پیامبر به دست دهد و به دلیل دیگری نیاز نیست.

پنهان بودن جریان دفن دختر پیامبر(ص) یک مسأله مسلم تاریخی است و در آن هیچ تردیدی وجود ندارد و این کار تنها به قصد مخفی ماندن مدفن ایشان انجام شد و این هم مسلم است که کسانی که حاضر و ناظر آن بودند، افرادی انگشت شمار و اندک بودند که همه از نزدیکان بیت نبوت(ص) محسوب می‌شدند.

منبع: کتاب دختر پیامبر نوشته محمدعلی جاودان- سایت باشگاه خبرنگاران جوان