روزه‌ای که انسان را فرشته صفت می‌کند : آداب مهمانی ماه رمضان از زبان حجت‌الاسلام قرائتی

روزه مردمان عادی، خودداری از نان و آب و امور شهوانی است؛ اما روزه افراد خاص الخاص، علاوه بر اینکه از گناهان دوری می‌کنند، دل خود را از هر آنچه غیر خدا باشد، خالی می‌کنند که این روزه، انسان را فرشته صفت می‌کند.

*آثار و برکات روزه

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! روزه بر شما مقرر شد، همان گونه که بر کسانی که پیش از شما بودند مقرر شده بود، باشد که پرهیزگار شوید.

مهمترین اثر روزه تقوا و خداترسی، در ظاهر و باطن است، روزه، یگانه عبادت مخفی است، نماز، حج، زکات و خمس را مردم می‌بینند؛ اما روزه دیدنی نیست. روزه، اراده انسان را تقویت می‌کند، کسی که یک ماه نان و آب و شهوت خود را کنترل کرد، می‌تواند نسبت به مال و ناموس دیگران نیز خود را کنترل کند. روزه، باعث تقویت عاطفه است، کسی که یک ماه مزه گرسنگی را چشید، درد‌ آشنا می‌شود و رنج گرسنگان را احساس و درک می‌کند، رسول خدا (ص) فرمودند: «روزه، نیمی از صبر است».

روزه مردمان عادی، خودداری از نان و آب و امور شهوانی است؛ اما در روزه خواص، علاوه بر اجتناب از مفطرات، اجتناب از گناهان نیز لازم است و روزه خاص الخاص، علاوه بر اجتناب از مفطرات و پرهیز از گناهان، خالی کردن دل از غیر خداست. روزه، انسان را فرشته صفت می‌کند، فرشتگانی که از خوردن و آشامیدن و شهوت بدورند.

*آداب مهمانی رمضان

«شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًی لِّلنَّاسِ وَبَینَاتٍ مِّنَ الْهُدَی وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشَّهْرَ فَلْیصُمْهُ وَمَن کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَی سَفَرٍ فَعِدَّهٌٔ مِّنْ أَیامٍ أُخَرَ یرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیسْرَ وَلاَ یرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُواْ الْعِدَّهَٔ وَلِتُکَبِّرُواْ اللّهَ عَلَی مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ»

ماه رمضان، ماهی است که قرآن در آن نازل شده است (و قرآن کتابی است که) هدایتگر مردم همراه با دلایل روشن هدایت و وسیله تشخیص حق از باطل است،‌ پس هر کس از شما این ماه را دریابد، باید روزه بگیرد و آن‌کس که بیمار یا در سفر باشد، روزهای دیگری را به همان تعداد روزه بگیرد، خداوند برای شما آسانی می‌خواهد و برای شما دشواری نمی‌خواهد (این قضای روزه) برای آن است که شما مقرر روزها را تکمیل کنید و خدا را بر اینکه شما را هدایت کرده، به بزرگی یاد کنید، باشد که شکرگزار شوید.

در وسائل الشیعه برای اخلاق روزه‌دار در ضمن روایت مفصلی می‌خوانی: «روزه‌دار باید از دروغ، ‌گناه، مجادله، حسادت، غیبت، ‌مخالفت با حق، فحش و سرزنش و خشم، طعنه و ظلم و مردم‌آزاری، غفلت، معاشرت با فاسدان، سخن چینی و حرام خواری، دوری کند و نسبت به نماز، صبر و صداقت داشته و به یاد قیامت توجه خاص داشته باشد.

شرط حضور در این مهمانی، فقط تحمل گرسنگی نیست، در حدیث می‌خوانیم: «کسی که از اطاعت رهبران آسمانی سرباز زند و یا در مسائل شخصی و خانوادگی با همسرش بدرفتار و نامهربان باشد و یا از تامین خواسته‌های مشروع او خودداری کند و یا پدر و مادرش از او ناراضی باشند، روزه او قبول نیست و شرایط این ضیافت را به جای نیاورده است».

روزه گرچه فوائد و منافع طبی از قبیل دفاع و از بین بردن مواد زاید بدن را دارد؛ اما سحرخیزی و لطافت روح و استجابت دعا در ماه رمضان چیز دیگری است و محروم واقعی کسی است که از این همه خیر و برکت محروم باشد.