همچنان «تقریبا هیچی»/ مجلس فکری برای خلل‌ و فُرَج برجام می‌کند؟

دولتی‌ها خودشان هم می‌دانند برای رسیدن به منافع حداقلی برجام، علاوه بر محدودیت‌های سنگینی که بر برنامه هسته‌ای کشور اعمال کردند؛ اقدامات فرابرجامی مثل خارج کردن آب سنگین از کشور را هم پذیرفتند.

تحریم‌هایی که فقط روی کاغذ لغو شد

ظريف كه براي انجام ديداري به اسلو، پايتخت نروژ رفته، در حاشيه نشست موسوم به «‌اسلو فروم‌» با جان كري، وزير امور خارجه امريكا ديدار مي‌كند؛ ملاقاتي كه هدف آن «‌پيگيري تعهدات امريكا‌» در روند اجراي برجام است. برخي منابع مي‌گويند كه دو وزير خارجه تا‌كنون بيش از 50 ديدار رسمي و غير‌رسمي(قبل و بعد توافق) داشته‌اند.

ظریف در مجلس صراحتاً از اجرایی شدن برجام و رفع همه تحریم‌ها سخن گفت. او تأکید دارد اصل تحریم‌ها از بین رفته و تنها جو روانی آن باقی مانده است. جو روانی که به اذعان خود او عملاً مانع تحقق خواسته‌های مردم ایران از برجام شده است. ظریف دیروز در دیدار با فدریکا موگیرینی گفت:«من معتقدم امريكا (فقط) روي كاغذ تمام تحريم‌ها را برداشته است اما تأثيرات رواني ناشي از سال‌ها وضع اين تحريم‌ها همچنان وجود دارد و من معتقدم امريكا بايد نقشي بسيار فعال‌تر در برداشتن جو رواني تحريم‌ها ايفا كند.»

هدف از این همه سال مذاکره و بیش از 50 بار دیدار ظریف و وزیر خارجه آمریکا برداشته شدن تحریم‌ها از روی کاغذ نبوده است. از روز اول دولت یازدهم با وعده گشایش اقتصادی توانست نظر مردم و نظام را برای مذاکره با آمریکا جلب کند. گشایشی که ظاهرا فقط آقای روحانی و همکارانش هر روز آن را مشاهده می‌کنند. مردم از گشایشات برجام تنها سقوط هزار واحدی بورس، تعطیلی‌ کارخانه‌های بزرگ و اعترضات کارگری را دیده‌اند. هنوز از میلیاردها دلار پول بلوکه شده ایران خبری نیست. اوضاع بانک‌ها و کشتی‌رانی هم بهتر از این نیست.

نکته جالب‌تر ماجرا اینجا است که ظریف همواره در برابر منتقدان داخلی دم از محسنات برجام و اجرایی شدن آن می‌زند. او خیلی مواقع پا را فراتر گذاشته و منتقدان را به دلیل ناامن کردن فضای کشور خیانتکار  و هم‌دست تندروهای آمریکایی معرفی می‌کند. ظریف در سخنرانی روز یکشنبه در مجلس شورای اسلامی گفت: «ما نباید بلندگوی تبلیغات گروه‌های مخالف ایران باشیم، باید به بانک‌هایی که به ایران آمده‌اند قوت قلب دهیم و به سایر بانک‌ها واقعیت‌ها را اعلام کنیم که شما از غافله عقب افتاده‌اید نه اینکه به بانک‌هایی که به ایران آمده‌اند این القاء را انجام دهیم که شما در محیطی پرخطر حضور یافتید که امکان دارد هر لحظه تحریم‌ها علیه ایران برقرار شود، لذا تأکید می‌کنم که ایران‌هراسی که مبنای تحریم‌ها بوده، از بین رفته است.»

چرا وقتی وضعیت اجرای برجام اینقدر خوب است که آقای ظریف در مجلس گفت، او باید ماهی چندبار با جان کری دیدار کند؟ تیم مذاکره کننده بارها گفته‌اند فقط بر سر موضوع هسته‌ای با آمریکایی‌ها صحبت می‌کنند. وقتی آقایان مدعی‌اند برجام تحریم‌ها را لغو کرده دیگر چه موضوعی برای گفت‌وگو با آن‌ها باقی مانده است.

چرا با مردم صادقانه حرف نمی‌زنند؟

همه می‌دانند اوضاع از چه قرار است. بر خلاف آنچه تیم مذاکره کننده و رئیس جمهور ادعا می‌کنند؛ در دوران پسابرجام آمریکایی‌ها نهایت بدعهدی و خباثت را علیه ایران به کار گرفته‌اند. آنها به خوبی از نقاط ضعف برجام بهره‌برده‌اند تا ایران را از مزایای اجرای این توافق محروم کنند. موضوعی که بارها در گوشه و کنار از زبان سیف و صالحی و برخی دیگر شنیده‌ایم. مسئله اینجا است اگر آمریکایی‌ها بد قولی می‌کنند و برخلاف پیش‌بینی آقایان قسمت‌های مثبت برجام اجرایی نشده و آمریکایی‌ها از انجام آن سر باز می‌زنند؛ چرا نباید مردم ایران این واقعیت را بدانند؟ چرا صادقانه با مردم صحبت نمی‌کنند؟

ظریف در مجلس گفت: « كدام قراردادي پنج ماهه به نتيجه رسيده كه انتظار داريد پنج ماه پس از برجام، اقتصاد شكوفا شود؟» اما نگفت اصولاً کدام زمینه مثبت برای پیشرفت در عرصه اقتصادی فراهم شده است. شاید 5 ماه برای تغییرات گسترده شاخص‌های اقتصادی زود باشد. کسی هم انتظار نداشته در این 5 ماه رشد اقتصادی به 8 درصد برسد و مردم در غرق در رفاه شوند اما اوضاع این 5 ماه خیلی بدتر از این حرف‌ها است.

حداقل انتظار مردم این بود که با تسهیل صادرات و واردات و نقل و انتقال پول و باز شدن دست دولت در منابع ارزی کارخانه‌ها کمی جان بگیرند و نشانه‌هایی از بهبود اوضاع دیده شود. مردم بر خلاف وعده‌های عجیب و غریب 2 ساله دولت و درِ باغ سبزی که می‌خواستند از برجام نشان دهند انتظارات محدودی داشتند. انتظاراتی که 5 ماه زمان کمی برای محقق شدن آنها بود.

حجت الاسلام سید ناصر موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان در خانه ملت در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو می‌گوید: «تیم مذاکره کننده در زمان تدوین برجام تنها به لبخندهای بعضی اعضای 1+5  اعتماد کردند. این اعتماد باعث شد  ما نزدیک  80درصد از تعهداتمان را عمل کنیم اما بازخوردی از طرف مقابل مشاهده نشود.»

دولتی‌ها خودشان هم می‌دانند در این 5 ماه برای رسیدن به همان منافع حداقلی برجام، علاوه بر محدودیت‌های سنگینی که بر برنامه هسته‌ای کشور اعمال کردند؛ اقدامات فرابرجامی مثل خارج کردن آب سنگین از کشور را هم پذیرفتند. روحانی و دوستان باید در این چند ماه به خوبی فهمیده باشند که دشمن همیشه در برابر عقب‌نشینی ما یک گام به جلو برمی‌دارد. حال جای سوال دارد که تا کی دل به دیدارها و لبخندها برای گرفتن حق مردم بسنده کنند؟ آیا قرار است منافع ملی فدای مرغ یک پای دیپلماسی آقایان شود؟

مجلس برمی‌خیزد؟

ابوالفضل سروش، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو می‌گوید: «اگر خواسته‌های ما از برجام محقق نشود باید اجرای آن متوقف شود.» او معتقد است اگر دولت نتواند با مذاکره طرف مقابل را مجبور به اجرای تعهداتش کند، مجلس به این مسئله ورود خواهد کرد.

علیرضا رحیمی، دیگر نماینده تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، به خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجو گفت: «وضعیت اجرای برجام تا کنون رضایت‌بخش نیست.» او گفته است هفته آینده در اولین جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی درباره برجام صحیت و تصمیم‌گیری خواهد شد.

منبع: خبرگزاری دانشجو