خواب خوش مجازی؛ بحران شکل گیری هویت و شخصیت

 

قرن بیست و یکم را می‌توان قرن انفجار اطلاعات نامید. قرنی که دیگر به کره زمین با وسعت حدود ۵۱۵ میلیون کیلومترمربع و 196 کشور میگویند دهکده جهانی. در این قرن افراد با پدیده‌ای به نام اینترنت دسترسی آسان به اطلاعات آشنا و مخاطب با حجم عظیمی از اطلاعات مواجه شد. اطلاعاتی که رشد و بلوغ فکری مخاطب خود را تسریع کرد و همین امر باعث شد تا بین ورود به جهانی متمدن و بزرگ و جهام مجازی ارتباطی تنگاتنگ برقرار شود. گسترش ارتباطات مجازی و عدم هویت و ماهیت مکانی و زمانی و فراگیری و سهل‌الوصول بود آن و نیز رشد فکری سریع فضای مجازی را می‌توان عامل شکسته شدن مرزهای قبیله‌ای، سنتی و یکپارچه شدن ارزش‌های انسانی دانست. با این اوصاف، جهان، کم‌کم از وضعیت دیالوگ (گفت‌وگو) خارج‌شده و به‌سوی مونولوگ (تک‌صدایی) پیش رفته است؛ چراکه یک نفر از همه می‌خواهد گفتمان او را بپذیرند.

ادامــــــــــه

تا قبل از ورود گوشی‌های هوشمند فضای مجازی تا حدودی کنترل‌شده و قابل مهار بود. چراکه برای ورود به این فضا نیاز به یک امکانات و حداقل سواد رایانه‌ای بود و نیز همه‌جا در دسترس نبود و شما برای ورود نیاز به علم کاربری با رایانه و کار با اینترنت بودید. اما با ورود گوشی هوشمند و اینترنت همراه دیگر به همان مقدار سواد کم برای ورود به فضای مجازی نیاز ندارد و این یعنی پا گذاشتن به یک فضای ناشناخته بدون اطلاعات و سواد لازم>.

در این فضا بیشتر افرادی زندگی می‌کنند که بیشتر عکس‌هایشان اصلی نیست اسم‌هایشان جعلی و حرف‌هایشان کپی است

محیط متفاوت اینترنتی، که اغلب ترکیب‌های متفاوتی کاربران را در خود جای است، که با کشت و گذار دران می‌توان فهمید که افراد حاضر دران از کیفیت روان‌شناختی متمایز و متفاوتی برخوردارند، که البته این کیفیت‌ها نیز چگونگی درک افراد از خود و دیگران و همین‌طور من ایدال که مخاطب همیشه از خود در ذهن ساخته، تعیین می‌کند. البته هویت انعطاف‌پذیر، انعطاف‌پذیری زمانی و مکانی، فضای نامحدود، حذف و ساخت سریع شخصیت مجازی، عدم وجود هنجار و قانون در این فضا باعث شده که برخی از افراد اقدام به عقده‌گشایی و بروز شخصیت پنهان خود کنند. چراکه در مقابل امیال و خواسته‌های خود هیچ مانعی نمی‌بینند و افسارگسیخته به دنبال ارضای امیال و سرکشی هستند. این سر کشی و قانون‌گریزی گاه به دنیای واقعی هم سرایت می‌کند و حادثه می‌آفریند.

این ویژگی‌هاست که کاربر فضای مجازی، حالت‌های متنوع و متفاوت ذهنی و روحی؛ از قبیل تخیلات، خیال‌پردازی‌ها، خیال‌پروری‌ها، ساخت منه ایدال، نشان دادن شخصیت پنهان بدون مانع، فضای مجازی تجربه می‌کند و تحت چنین شرایطی فضای مجازی؛ همانند دنیای رؤیای مخاطب می‌شود؛ دنیایی که وقتی ما به خواب فرو می‌رویم، بیدار می‌شویم و هر موقع خراب شد به‌راحتی آن را از نو می‌سازیم و به‌راحتی از زیر بار بازخور اعمالمان فرار می‌کنیم.

باوجود ارتباط قوی‌ای که در فضای مجازی بین کاربران وجود دارد این امکان را فراهم می‌کند تا کاربر اقدام به ایجاد دنیایی خودساخته کند و در جایگاه افراد دیگر هویت‌سازی کند. به این صورت که افراد داده‌ها و آمار شخصیتی خود را که به‌راحتی قابل تغیر است را نرم‌افزارهای شبکه اجتماعی در اختیار کاربران قرار می‌دهد و این امر به‌نوعی سبب ازخودبیگانگی و از دست دادن هویت فرد می‌شود و شیرینی زندگی در فضای بی درب و پیکر فرد را کم‌کم از دنیای واقعی دور و در دنیای مجازی سرگرم می‌کند.

گسترش لحظه‌به‌لحظه فناوری جدید ارتباطات و نرم‌افزارهای پیام‌رسان و قرار گرفتن گوشی تلفن همراه به‌عنوان جز جدانشدنی از زندگی ما در سال‌های اخیر، تمام جنبه‌های فرهنگ و حیات اجتماعی را با چالش روبه‌رو کرده است. همچنین تحولات اجتماعی و گروه‌های انسانی نیز با این فضا همراه شده و هرروز رنگ می‌بازد ارتباطات اجتماعی واقعی با حدومرزهای مشخص و سخت و شفاف جای خود را به ارتباطات مجازی بی‌حدومرز و مخفیانه داده است و به همین دلیل امکان مبادله هرچه بیشتر اطلاعات و پیام‌ها، منجر به کاهش پرده‌های حیا و حذف فاصله میان گروه‌های مختلف شده است. بانفوذ فزاینده اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، می‌توان گفت پرده‌های حیا دریده، عبور از فاصله‌های حرمتی دینی و عرفی اجتماع راحت و ورود به حریم افراد بسیار ساده‌شده است.

با این تفاسیر می‌توان گفت همیشه کس یا کسانی در خانواده من بدون اطلاع و اجازه من هستندِ که در شکل‌گیری تفکر فرزندان و همسر من دخیل هستند.فرزندان من را آن‌گونه که می‌خواهند تربیت و شکل می‌دهند حریم‌های خانواده و فرزندان من را می‌شکنند و از آن‌ها سو استفاده می‌کنند. این‌ها همه موقعی است که ما در خواب هستیم خوابی خوش در اعتماد به فضای مجازی و فرزندی که بدون داشتن اطلاعات و سواد کافی ان را در فضای مجازی رها کرده‌ایم

بیاموزیم که فضای مجازی چیست و دران چه خبر است حواسمان به خانواده‌مان باشد و از خواب بیدار شویم تا دیر نشده است. برای آموختن فقط کافی است سطح مطالعه خود را بالا ببریم. بخوانیم و بیاموزیم.

بیاموزیم و آموزش دهیم تا در این فضای بی‌حدوحصر دچار مشکلات روحی و جسمی نشویم