راه دريافت پاداش مضاعف !

خداوند حکيم که خير و صلاح بندگانش را بهتر از خود آنان مي داند در باب مسائل اخلاقي دستوراتي داده است که در صورت غلبه بر هواي نفس و تهذيب، انجام آنها امکان پذير خواهد بود. در اين صورت وعده هاي نيکو مخصوص کساني است که به دستورات الهي ايمان آورند و به احکام او عمل کنند.

 بدي ها را چگونه پاسخ دهيم ؟!

اگر آدمي بدي را با خوبي پاسخ داد، نتيجه مثبت تربيتي دارد، گفت: غالبا چنين است كه وقتي سيّئه را با حسنه پاسخ دهيم، موجب مي‌شود كه فرد رفتار بدش را ترك كند؛ «و يَدْرَؤُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ» نيز معنايش همين است.

يكي از اسامي پروردگار كريم الصفح، غفور، رحيم و ودود است كه اين كلمات شريفه‌ از جهاتي با هم مشترك و از جهاتي با هم متفاوتند.

خداوند متعال در آيه 54 سوره قصص مي‌فرمايد، «أُوْلَئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُم مَّرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا وَيَدْرَؤُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ؛ آنانند كه به [پاس] آنكه صبر كردند و [براى آنكه] بدى را با نيكى دفع مى‏نمايند و از آنچه روزى‏شان داده‏ايم انفاق مى‏كنند، دوبار پاداش خواهند يافت.»

افراد بايد در برابر سيئات و گناه ديگران، حسنه انجام دهند كه با اين كار ؛

اولاً: مي‌توانند او را ادب كنند، ثانياً: موجب شوند تا آن فرد خطاكار دست از آن رفتار بدش بردارد.

خود را در بهشت جاي دهيم !

يکي ديگر از اين دستورات الهي اينست که در آيه 34 سوره فصّلت فرموده است: « هرگز خوبي با بدي يکسان نيست، بدي را با خوبي دفع کن تا دشمنان سرسخت همچون دوستان گرم و صميمي شوند». آري خداوند دانا به والاترين انسانها يعني نمايندگان خود در زمين که همان پيامبران عظيم الشأن هستند تأکيد مي کند تا جان داريد نيکي کنيد و هرگز بدي را با بدي و زشتي را با زشتي پاسخ ندهيد.

باز خداوند حکيم در آيه 134 سوره آل عمران بشارت مي دهد به کساني که در تنگ دستي و وسعتِ روزي، انفاق مي کنند و خشم خود را فرو مي برند و از بدي هاي مردم مي گذرند و سپس مي فرمايد خداوند دوستدار چنين کساني است. همچنين خداوند در آيه 22 سوره رعد مي فرمايد: « کساني که به خاطر جلب رضايت خداوند (در سختي ها و مسائل دين و زندگي) صبر پيشه مي کنند و نماز بپا مي دارند و از آنچه به آنها عطا کرديم مخفيانه يا آشکارا انفاق مي کنند و در عوضِ بدي هاي مردم خوبي و نيکي مي کنند، اينها کساني هستند که خانه و جايگاه خوشي و پايدار بهشت مخصوص آنهاست ».

باز براي هشدار به بندگان در آيه 53 سوره الاسراء مي فرمايد: « اي پيامبر به بندگانم بگو سخني بگويند که بهترين باشد چرا که شيطان به کمک سخنان بَد ميان آنها فتنه و فساد مي کند و هميشه شيطان دشمني واضح و آشکار براي انسان بوده و هست ».

آري! رعايت موارد بالا سخت است و بايد براي رسيدن به بهشت عالي بها داد و کظم غيظ کرد. نه تنها بايد بدي را تحمل کرد و خشم خود را فرو برد بلکه بايد عفو و بخشش کرد و گرنه فرو بردن خشم اگر همراه با کينه دروني باشد چه فايده اي دارد؟ و کساني که به مراتب بالاتر قُربِ الهي مي رسند علاوه بر فرو بردن خشم و گذشت به کسي که بدي کرده نيکي هم مي کنند.

اين مراحل سه گانه خودسازي و جلب رضايت خداوند است که به آساني قابل حصول نيست پس اي عزيزان بياييد براي فتح قله هاي اخلاق قرآني از همين الان کار را شروع کنيم هر چند که دشوار باشد در اين مسير بايد به ريسمان محکم الهي چسبيد و تارهاي سُستِ شيطاني را رها کرد و از خداوند قادر مطلق مدد خواست.

روش برخورد با بدي در سيره نبوي

در تاريخ اسلام بعد از هجرت پيامبر (صلي الله عليه وآله) به مدينه روز به روز بر قدرت مسلمانان در مدينه افزوده شد ولي مسلمانان باقي مانده در مکه تحت فشار ظلم و ستم کافران قريش آزار مي ديدند (شبيه آزار مسلمانان غزّه به دست يهوديان کافر). اين مسلمانان طبق آيه 75 سوره نساء دعا مي کردند : خداوندا! ما را از اين ديار که اهلش ستمگرند بيرون ببر و براي ما از سوي خود مولايي قرار بده و براي ما از سوي خود ديار و ياوري معين فرما. خداوند عليم دعاي آنان را مستجاب کرد و در همين آيه به پيامبر (صلي الله عليه وآله) هشدار داد که چرا در راه خدا و در راه مردان و زنان و کودکان مظلوم جنگ نمي کنيد و . . . طبق اين حکم الهي مسلمانان براي فتح آماده شدند و مکه را با قدرت و عظمت فتح کردند. با فتح مکه نه تنها دشمنان اسلام بلکه بسياري از پرچمداران گمان مي کردند پيامبر (صلي الله عليه وآله) حمام خون راه خواهد انداخت و به ابوسفيان مي گفتند امروز روز انتقام است، روز از بين رفتن احترام نفوس و اموال دشمن در روز ذلت و خواري قريش.

ناگهان ديدند پيامبر (صلي الله عليه وآله) فرياد زد: «اِذهَبوُا فَانتُمُ الطّلَقاء: برويد که همه آزاديد ». و فرمود که امروز روز رحمت است امروز روز عزّت قريش است. اينکار پيامبر (صلي الله عليه وآله) طوفاني در دل کفار و قريش بوجود آورد، وجدانشان را تحت فشار قرار داد، شرمنده شدند، در درون خود احساس حقارت و پستي کردند و با گذشت زماني کوتاه فوج فوج مسلمان شدند و آئين اسلام را با جان و دل پذيرا شدند و در درون جامعه مکه در ميان مؤمنان افرادي کاسه از آش داغ تر بودند که با مشرکان و کافران بحث و جدل مي کردند به آنها مي گفتند شما اهل جهنميد و عذاب در انتظار شماست و شما گمراهيد و خود را اهل بهشت معرفي مي کردند و گاهي در اين گير و دار در جواب جملات توهين آميز مشرکان غضب مي کردند و خشونت بخرج مي دادند و از پيامبر (صلي الله عليه وآله) اجازه جهاد مسلحانه مي کردند ولي پيامبر (صلي الله عليه وآله) مي فرمود: الان دوران جهاد به روش منطق صحيح و لطف و محبت است هنوز چنين دستوري به من داده نشده است. در اين جريانات آيه نازل شد که اي پيامبر به بندگانم بگو بهترين سخنان را بگوييد چرا که شيطان ميان آنها فساد و فتنه مي کند.

راه رسيدن به قرب الهي

براي رسيدن به قرب الهي چهار مرحله را بايد پشت سر گذاشت ؛

اول: خودسازي، دوم: پاسخ بدي ها را با نيکي دادن، سوم: ايجاد محيط و بستري براي جلب رضاي خداوند و چهارم: مبارزه با وسوسه هاي شيطاني و شيطان صفت ها که موانعي را بر سر اين راهها ببار مي آورند.

فرآوري :زهرااجلال

منبع: بخش قرآن تبيان